Przed przystąpieniem do wskazania norm kortyzolu w organizmie człowieka, warto jest odpowiedzieć na pytanie - co to jest kortyzol? Kortyzol to glukokortykoidowy hormon, odpowiedzialny za fizyczny i emocjonalny stres, dlatego często jest nazywany hormonem stresu. W sytuacjach stresowych kora nadnerczy produkuje kortyzol w celu uspokojenia organizmu. Skutkuje to zmuszeniem naszego ciała do stłumienia odpowiedzi immunologicznej i natychmiastowego zaniechania reakcji na problem.
Zwiększone wydzielanie przez korę nadnerczy kortyzolu, powoduje zwiększony rozkład składników odżywczych - białka, węglowodanów i tłuszczy oraz zwiększenie metabolizmu komórkowego. Kortyzol ma właściwości wzmacniające funkcję syntezowania wątroby, wpływające na zwężenie naczyń krwionośnych i na wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Co ciekawe - wykazuje on działanie przeciwzapalne. W momencie, kiedy wzrasta wydzielanie kortyzolu, zmniejsza się w sposób gwałtowny synteza białka, ponieważ organizm poszukuje rozpaczliwie innego źródła energii, a kontrolę nad tymi poszukiwaniami powinien przejąć kortyzol.
Ośrodkowy układ nerwowy, czyli nasz mózg, w reakcji na bodźce zewnętrzne, m.in. na stres, trudne obciążenia fizyczne - np. treningi, czy na głodówkę, wysyła impulsy nerwowe do podwzgórza, a tam zaczyna się wydzielanie hormonu, który przenoszony jest z krwią do przysadki mózgowej. Stymuluje to uwolnienie kortykotropiny do krwiobiegu i nadnerczy, a ona powoduje wydzielanie kortyzolu przez korę nadnerczy. Wywołuje on reakcję polegającą na zwiększeniu syntezy glukozy w wątrobie, przy jednoczesnym spowolnieniu rozpadu glukozy i syntezy białka w tkankach, m.in. tkance mięśniowej. Doprowadza to do rozpadu mięśni.
Jeśli pomimo ćwiczeń, masa mięśniowa nie przyrasta, warto zrobić badania hormonalne i sprawdzić w laboratorium poziom kortyzolu.
Normy kortyzolu w organizmie
Normą w organizmie zdrowego mężczyzny jest występowanie i wytwarzanie około 25 mg kortyzolu na dobę. Natomiast w wyniku silnego stresu w organizmie wytwarzane może być nawet 250 mg kortyzolu na dobę. W ciągu całego dnia poziom kortyzolu może się wahać w organizmie, co świadczy o sprawności działania układu hormonalnego.
Stałe wysokie stężenie kortyzolu w ciele człowieka prowadzi do bezpodstawnego stresu, nadmiernej drażliwości i zaburzeń metabolizmu, przez co tyjemy. Zbyt mały poziom tego hormonu prowadzi do braku energii i niemożności wykonania skutecznego treningu. Jeśli więc mamy do czynienia z niedoborem kortyzolu we krwi, to mięśnie po treningu mogą znajdować się w stanie zapalnym i boleć.
Wszystkie osoby, które mają za wysoki poziom tego hormonu w organizmie, na pewno chciałyby poznać sposoby na to, jak zmniejszyć poziom kortyzolu? Naukowcy twierdzą, że taki efekt osiągniemy zażywając witaminę C, a wystarczy 1 gram na dobę. Innym sposobem jest uspokojenie organizmu - wszelkie metody relaksacji, takie jak słuchanie ulubionej muzyki czy masaż relaksacyjny są mile widziane.