Na czym polega chondromalacja kolana?
Chondromalacja chrząstki sprawia, że rzepka traci wymaganą twardość i sprężystość, a staje się zbytnio miękka, popękana oraz naznaczona szczelinami i ubytkami. Na wskutek uszkodzeń nie chroni wystarczająco głębiej położonych warstw, czyli tkanki podchrzęstnej (często odsłoniętej przez ubytki) i tkanki kostnej. To z kolei sprawia, że powstałe obciążenia przenoszą się w coraz bardziej unerwione obszary kolana, przez co chory odczuwa ból i nawracające objawy stanu zapalnego.
Chondromalacja rzepki to główny powód odczuwania tzw. bolesnego kolana (ból promieniuje także na dalsze odległości). Schorzenie wywołane jest zwykle przez nieprawidłowości w ułożeniu rzepek i przez zapalenia powierzchni stawowej. Walka z chondromalacją polega głównie na leczeniu zachowawczym i stosowaniu leków, które mają zmniejszać stan zapalny. Do zabiegu chirurgicznego dochodzi tylko w wyselekcjonowanych przypadkach.
6 sytuacji, które najbardziej zagrażają kolanom
Chondromalacja rzepki - przyczyny zachorowań
Chondromalacja stawu kolanowego występuje zarówno u młodych osób (od 17. roku życia do dwudziestu paru lat), jak i u czterdziestolatków i osób starszych; bardzo rzadko dotyka zaś dzieci. Pojawia się tam, gdzie dochodzi do uszkodzeń chrząstki stawowej przez rozrywanie i ścieranie w związku ze starzeniem się organizmu. Częściej odnotowuje się jej przypadki wśród kobiet. Do choroby kolana przyczynia się nieprawidłowe poruszanie się rzepki i jej ocieranie o niższe partie kości udowej, wywołane zazwyczaj:
- ustawieniem rzepki w nieprawidłowej pozycji;
- zbytnią aktywnością kości udowej, co powoduje dodatkowy nacisk na rzepkę (częsty plon jazdy na nartach, gry w - piłkę nożną, biegów, skoków i innych wysiłkowych sportów)
- płaskostopiem;
- koślawością kolan;
- napięciem lub osłabieniem mięśni, które otaczają nadwyrężone kolano.
Chondromalacja rzepki bywa także objawem zapalenia powierzchni stawowej rzepki (zwłaszcza u starszych chorych). Osoby, które w przeszłości przebyły uszkodzenie kolana: złamanie, zwichnięcie lub inne defekty rzepki czy chrząstki stawowej kolana, są bardziej podatne na to schorzenie.
Chondromalacja - objawy schorzenia
Głównym objawem chondromalacji jest (wspomniany już) ból przedniej części kolana, który często promieniuje także do tyłu. Występuje on zarówno przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów, jak i przy kucaniu, klęczeniu, a nawet siedzeniu ze zgiętymi kolanami. Wśród młodszych chorych, u których przebiega wzrost chrząstki stawowej, ból może pojawiać się, a potem znikać na całe lata, aż chrząstka zakończy swój rozrost. Jednocześnie bywa on na tyle silny, że pacjent musi uciec się do zabiegów medycznych i chirurgicznych.
Ból kolana - nie lekceważ tego objawu
Poza dotkliwym bólem objawem chondromalacji może być odczuwalna sztywność kolana i lekkie opuchnięcie stawu kolanowego. Podczas wykonywania ruchów zginania i prostowania nogi można usłyszeć (lub wyczuć) trzeszczenie, spowodowane tarciem nierównej powierzchni stawowej uszkodzonej rzepki. Zaawansowana choroba objawia się wysiękami z kolana i wyroślami kostnymi na brzegach rzepki.
Chondromalacja rzepki - profilaktyka, leczenie i rehabilitacja
Jeśli zauważysz dokuczliwy ból w okolicach kolana, nie zwlekaj, ale szybko skonsultuj się z lekarzem. W rozpoznaniu choroby pomaga zazwyczaj artroskopia kolana: badanie polegające na wprowadzeniu metalowej rury z układem optycznym do wnętrza stawu i wziernikowaniu wewnątrzstawowych struktur. Do działań profilaktycznych zalicza się przede wszystkim dokładna rozgrzewka (i szersze przygotowanie) przed uprawianiem sportu. W razie podejrzeń lub potwierdzenia łagodnych urazów kolana warto zaopatrzyć się na 2-3 tygodnie w stabilizator stawu kolanowego z wyciętym tworem na rzepkę - zapobiegnie on urazom i odciąży narażony staw.
Przegląd kontuzji biegaczy. Jak im zapobiegać?
Łagodną chondromalację można leczyć zachowawczo, np. za pomocą ćwiczeń wzmacniających mięsień czworogłowy uda i fizykoterapii cieplnej, która ma wzmocnić i rozciągnąć mięsień. Pozostałe metody leczenia chondromalacji kolana to nagrzewanie solluxem, diatermią i zastosowanie ultrakrótkich fal, a także zwykłe, niesteroidowe leki przeciwzapalne: ibuprofen, naproksen i kwas acetylosalicylowy. W 85% przypadków wystarcza samo leczenie zachowawcze, ale pozostałe 15% wymaga leczenia operacyjnego (o ile nie występują objawy zapalenia stawu). Wykonuje się je przez artroskopię bądź otwarte, chirurgiczne nacięcie.
