Nie wyobrażasz sobie dnia bez kawałka czekolady, masz wahania nastroju i problemy z koncentracją? To mogą być objawy nadużywania cukru w diecie. Słodycze to nic innego, jak niskoodżywcze kalorie, które w swoim składzie zawierają znikomą ilość witamin i minerałów.
Postanowiłam na własnym organizmie przetestować, jak wpłynie na mnie całkowite odstawienie cukru w postaci słodyczy i przetworzonych produktów zawierających cukier w swoim składzie na 30 dni. Całkowite wykluczenie cukru z diety postanowiłam podzielić dwa etapy: krótkie przygotowanie do eliminacji cukru i całkowita eliminacja cukru.
Na kilka dni przed odstawieniem cukru ograniczyłam spożywanie słodyczy, po które sięgałam na co dzień. Postawiłam na metodę małych kroków:
- wyeliminowałam słodziki i inne sztuczne substytuty cukru,
- ograniczyłam spożycie węglowodanów,
- zaczęłam pić więcej wody,
- starałam się pobudzać kubki smakowe, włączając do diety nowe smaki - głównie aromatyczne przyprawy
Po tygodniu całkowicie zrezygnowałam z tych produktów:
- cukru w każdej jego postaci: rafinowanego i nierafinowanego, białego, brązowego, trzcinowego,
- naturalnych i sztucznych zamienników cukru: miodu, stewii, ksylitolu, syropu klonowego, syropu z agawy, aspartamu, sorbitolu, etc.,
- owoców z wyjątkiem cytryny i limonki (także suszonych),
- płatków śniadaniowych, batonów muesli, itp.,
- jogurtów owocowych, słodzonych mlek roślinnych,
- czekolady i innych słodyczy w każdej postaci,
- wszelkiej żywności wysoko przetworzonej, szczególnie tej zawierającej cukier,
- przypraw i sosów zawierających cukier (ketchupy, sos barbecue, ocet balsamiczny, majonez itp.)
- słodzonych napojów, energetyków, soków owocowych (także tych naturalnych).
Co w tym czasie jadłam?
Postawiłam na zróżnicowaną dietę - zaczęłam jeść więcej warzyw, ryb, jajek i chudego mięsa. Przede wszystkim pamiętałam o pełnowartościowym białku. Dostarcza ono potrzebnych aminokwasów i skutecznie pomaga zapanować nad uczuciem głodu - syci na długi czas. Odstawiłam też węglowodany, które mają wysoki indeks glikemiczny (m.in. ziemniaki).
Tak wyglądał mój przykładowy, dzienny jadłospis:
Śniadanie: 2 jajka sadzone, plaster szynki, pomidor, 1/3 awokado
Drugie śniadanie: kanapka z pełnoziarnistego pieczywa z wędzonym łososiem i miską warzyw
Obiad: pieczone kawałki piersi z kurczaka, ryż, świeże warzywa
Kolacja: krem z białych warzyw z oliwą z oliwek
Efekty odstawienia cukru na 30 dni
Choć do tej pory nie wierzyłam w teorie dotyczące detoksu od cukru i dziwnych symptomów po jego odstawieniu, to muszę przyznać, że całkowite odstawienie cukru na miesiąc nie przyszło mi tak łatwo, jak myślałam. Początki były trudne - mój organizm wciąż domagał się słodkiego smaku i miałam ochotę na słodycze. Dokuczało mi rozdrażnienie i wahania nastroju.
Postanowiłam nieco o tym poczytać i zaciekawiło mnie jedno z badań wykonanych na szczurach, przeprowadzone przez Carlo Colantuoniego w 2002 roku w Princeton University. Badanie to wykazało, że u szczurów, po wprowadzeniu cukru i następnie po jego odstawieniu, pojawiły się syndromy odstawienia, takie jak "szczękanie" zębami, apatia, wycofanie. Dlaczego odstawienie cukru jest tak trudne i wiąże się z tak negatywnymi konsekwencjami?
Co dzieje się z mózgiem, kiedy spożywamy słodycze?
Cukier stał się dla naszego mózgu naturalną nagrodą. Kiedy robimy coś przyjemnego, wiązka neuronów wykorzystuje neurotransmiter - dopaminę, aby aktywować część mózgu zwaną układem nagrody.
Układ nagrody aktywowany jest w sytuacjach, w których dochodzi do zaspokajania popędów związanych, np. z zachowaniami seksualnymi oraz pożywieniem. Niekiedy aktywuje się on w przypadku czynności tzw. niepopędowych, które odbieramy, jako przyjemne. Wszystko za sprawą połączenia jądra półleżącego, będącego częścią układu nagrody, z korą przedczołową, która odpowiada za ruch motoryczny. To połączenie oraz hormony, które wydzielają się w trakcie tego procesu, sprawiają, że zapamiętujemy przyjemność płynącą ze zjedzenia słodyczy i chętnie sięgamy po nie częściej, nie potrafiąc się opanować.
Produkty zawierające w składzie cukier są dla naszego organizmu o wiele bardziej satysfakcjonujące niż pozostałe. Wszystko za sprawą ewolucji - jedzenie wysokowęglowodanowe jest dla organizmu szybkim źródłem energii. Co ciekawe inne smaki działają podobnie - smak gorzki jest ostrzeżeniem przed trucizną, a smak kwaśny kojarzy nam się z czymś jeszcze niedojrzałym.
A jak ze zmianami fizycznymi?
O wypowiedź odnośnie tego, w jaki sposób cukier może wpłynąć na nasze samopoczucie poprosiłam doktora Damiana Parola, dietetyka:
- To co nazywamy "samym cukrem", czyli prawie wszystkie słodycze, to mniej więcej pół na pół cukier i tłuszcz. Do tego tłuszcz paskudnej jakości, w tym tłuszcze trans. Odstawienie tego tupu produktów z diety ma duży wpływ na zdrowie, samopoczucie i ryzyko otyłości. Cukier to zazwyczaj dodatkowe źródło kalorii, więc część osób, odstawiając go, najprawdopodobniej nieco schudnie. Ale niekoniecznie, bo niektóre osoby skompensują sobie te kalorie za pomocą innych posiłków. U osób, które borykają się z problemami skórnymi, dieta o niskim indeksie glikemicznym może pomóc złagodzić zmiany trądzikowe. Natomiast, jeśli chodzi o samopoczucie - osoby, doświadczające skoków glukozy we krwi (co jest dość niepokojącym objawem i nie powinno mieć miejsca u zdrowiej osoby), mogą przestać je odczuwać. Sam osobiście odradzam popadanie w skrajności. Ograniczenie słodyczy i wysokoprzetworzonej żywności bogatej w cukier, jak najbardziej ma sens. Natomiast dieta eliminacyjna i odstawianie każdego produktu, który ma choćby gram tłuszczu, czy odrobinę cukru, to zdecydowanie przesada.
"Poprawił się wygląd mojej cery, miałam więcej energii"
Muszę przyznać, że miesiąc pozbawiony cukru był wart swojej ceny. Na stałe wprowadziłam zmiany w swojej diecie i staram się unikać cukru. Dzisiaj uważnie czytam etykiety produktów i staram się wybierać te bez jego zawartości.
Choć sylwetka nie uległa zmianie - nie przytyłam, ale też nie schudłam - to zdecydowanie poprawił się wygląd mojej cery. W dodatku, dzięki zdrowej diecie, czułam się o wiele lepiej - miałam więcej energii, nie pojawiały się u mnie spadki energetyczne. Zniknęła potrzeba regularnych drzemek w ciągu dnia. Z całego serca polecam wam taki eksperyment - jeśli nie dla dobra sylwetki, to dla zdrowia i lepszego samopoczucia.
