Zero kalorii ma słodki smak

Popularność słodzików i innych substytutów cukru rośnie, bo ludzie odchudzający się chcą przyswajać mniej kalorii nie rezygnując ze słodkiego smaku.

Obecnie słodziki można znaleźć w wielu produktach żywnościowych i napojach, opisanych zwykle hasłami "bez cukru" (su gar-free) lub "dietetyczne". Mamy więc dostęp do bezcukrowych gum do żucia, słodyczy, napojów, soków owocowych i lodów. Istnieją też zamienniki cukru, które uważa się za zdrowsze od cukru, choć nie są od niego mniej kaloryczne, np. miód. Czym są substytuty cukru i jaka jest ich rola w diecie? Substytutami cukru są substancje używane zamiast zwykłego cukru. Słodziki są natomiast tylko jednym z rodzajów substytutów cukru. Niektóre z nich, np. aspartam zyskały popularność jako że nie mają żadnej wartości kalorycznej. Nowoczesne słodziki takie jak stewia (150 razy słodsza od cukru) czy surowy syrop z agawy są mniej kaloryczne od cukru, smaczniejsze i zdrowsze od aspartamu.

Temat substytutów cukru jest trudny. Po pierwsze myląca jest terminologia używana do nazywania poszczególnych substancji słodzących. Na przykład niektórzy producenci nazywają swoje słodziki produktem naturalnym mimo tego, że jego wyprodukowanie wymaga skomplikowanych procesów technologicznych - tak jest w przypadku stewii. Czasami dzieli się substytutu cukru na "zawierające" kalorie lub ich "niezawierające".

SZTUCZNE SŁODZIKI Sztuczne słodziki są syntetycznymi zamiennikami cukru. Mogą być wyprodukowane z substancji naturalnych: ziół czy samego cukru. Sztuczne słodziki mają wysokie właściwości słodzące ponieważ są wiele razy słodsze od cukru. Sztucznymi słodzikami dopuszczonymi do obrotu w USA przez Food and Drug Administration (FDA) i obecnymi w Polsce są: 1. Acesulfam potasu (180-200 razy słodszy od cukru) 2. Aspartam (160-200 razy słodszy od cukru) 3. Neotam (13 000 razy słodszy od cukru) 4. Sacharyna (700 razy słodsza od cukru) 5. Sukraloza (600 razy słodsza od cukru) Do sztucznych słodzików zalicza się też inne substancje, np. cyklaminian (30-50 razy słodszy od cukru), który nie został dopuszczony do obrotu w USA, ale jest stosowany w innych krajach, na przykład europejskich.

Zalety stosowania słodzików Kontrola wagi Jedną z najważniejszych zalet słodzików jest ich zerowa kaloryczność. Gram cukru natomiast to 4 kcal. W łyżeczce od herbaty mieszczą się 4 gramy cukru, co oznacza 16 kcal. W puszcze zwykłej coli jest niemal 9 (8,75) łyżeczek cukru (34, 98 g cukru) (informacja ze strony coca cola.com.pl: 250 ml coca coli zawiera około 26,5g cukru), czyli niemal 140 kcal. Dlatego dla każdego, kto chce schudnąć lub zapobiec tyciu, produkty zawierające słodziki zamiast cukru mogą być kuszącą propozycją. Co prawda niektórzy naukowcy sugerują, że spożywanie słodzików może sprzyjać tyciu, ale nie zostało to ostatecznie dowiedzione.

Cukrzyca Słodziki mogą być pomocne w leczeniu objawów cukrzycy. W przeciwieństwie do cukru, nie podnoszą poziomu cukru we krwi, bo nie są cukrem (węglowodanami). Jednak zanim cukrzyk sięgnie po słodziki, powinien najpierw skonsultować się w tej sprawie ze swoim lekarzem.

Próchnica Stosowanie słodzików NIE sprzyja rozwojowi próchnicy.

Zastrzeżenia do stosowania słodzików Słodziki od wielu lat są obiektem badań naukowych. Ich krytycy twierdzą, że mogą powodować wiele kłopotów zdrowotnych z rakiem włącznie. Doniesienia takie pochodziły z badań przeprowadzonych w latach 70-tych ubiegłego wieku, które łączyły stosowanie sacharyny z nowotworami pęcherza moczowego u szczurów. Zgodnie ze stanowiskiem amerykańskiego National Cancer Institute nie istnieją naukowe dowody na to, że sztuczne słodziki dopuszczone do sprzedaży w USA mogą wywoływać raka lub jakiekolwiek inne problemy zdrowotne. Wyniki wielu badań naukowych pozwoliły także sformułować tezę, że sztuczne słodziki stosowane z umiarem są bezpieczne dla zdrowia, nawet dla kobiet ciężarnych . Także sacharynę uznano za w pełni bezpieczną, choć budziła wcześniej wątpliwości. Sztuczne słodziki należą do kategorii suplementów diety. FDA określiło także bezpieczną dzienną dawkę dla każdej sztucznej substancji słodzącej i jest ona 100 razy mniejsza od najmniejszej dawki, którą można by podejrzewać o szkodliwość.

POLIOLE i NOWOCZESNE SŁODZIKI Poliole inaczej zwane są alkoholami cukrowymi. Używane w przemyśle spożywczym określa się mianem cukroli. Są węglowodanami które występują w naturalnej postaci w owocach i warzywach, ale można je także wyprodukować w laboratorium. Nie są słodsze od cukru, a część z nich jest wręcz od niego mniej słodka. Są też kaloryczne, ale w mniejszym stopniu niż cukier i dlatego mogą stanowić dla niego alternatywę w diecie osób dbających o linię. Mimo nazwy, nie zawierają alkoholu.

Nowoczesne słodziki są kombinacją różnych substancji słodzących. Na przykład stewia (250-450 razy słodsza od cukru) nie mieści się w żadnej kategorii słodzików ze względu na swój skład i proces produkcji.

Tak jak w przypadku sztucznych słodzików, FDA reguluje sposób stosowania polioli. Dopuszczone do użytku w USA zostały: 1. Erytriol 2. Izomaltyna 3. Laktitol 4. Hydrolizowana skrobia 5. Maltitol 6. Mannitol 7. Sorbitol 8. Xylitol 9. Preparaty ze stewii wysoko-rafinowane (Pure Via, Truvia) FDA nie dopuszcza do użytku liści stewii lub jej nieprzetworzonego ekstraktu jako substancji słodzących. Wysoko-rafinowana stewia także należy do suplementów diety.

Tagatoza i trehaloza należą do nowoczesnych słodzików ze względu na swoją strukturę chemiczną. Tagatoza jest nisko-węglowodanowym słodzikiem podobnym do fruktozy, która występuje naturalnie, ale i jest produkowana z laktozy w laboratoriach. Produkty spożywcze zawierające tagatozę można oznaczać jako bezcukrowe. Trehalozę w warunkach naturalnych odnajduje się w grzybach.

Zastosowanie polioli Można je znaleźć w produktach wysoko-przetworzonych - czekoladzie, słodyczach, mrożonych deserach, gumach do żucia i pastach do zębów. Często łączone są ze sztucznymi słodzikami, aby wzmocnić słodki smak produktu.

Zalety stosowania polioli Kontrola wagi Obniżają kaloryczność diety, choć w mniejszym stopniu niż sztuczne słodziki. Jeden gram tych substancji to 2 kcal.

Cukrzyca Poliole w przeciwieństwie do sztucznych słodzików podnoszą poziom cukru we krwi. Jednak ponieważ ludzkie ciało nie w pełni je przyswaja, ich działanie jest łagodniejsze niż innych cukrów. Różne poliole w różnym stopniu podnoszą poziom cukru we krwi. Diabetycy mogą więc je stosować, ale muszą kontrolować całkowitą ilość zjedzonych cukrów, wliczając w to poliole. Przed ich zastosowaniem warto porozmawiać z lekarzem.

Próchnica Poliole NIE powodują próchnicy.

Zastrzeżenia do stosowania polioli Jedzone w dużych ilościach (powyżej 50 g , choć czasami i 10 g wystarcza) mogą wywoływać biegunki i wzdęcia.

NATURALNE SUBSTANCJE SŁODZĄCE Naturalne substancje słodzące promowane są jako zdrowsza alternatywa dla cukru lub innych substytutów cukru mimo tego, że wbrew nazwie często są przetwarzane (np. rafinowane). Wśród naturalnych substancji słodzących zaakceptowanych przez FDA są: 1. Słód daktylowy 2. Miód 3. Cukier klonowy 4. Syrop klonowy 5. Melasa 6. Nektar z agawy

Zastosowanie naturalnych substancji słodzących Naturalne substancje słodzące wykorzystuje się w przemyśle spożywczym i w warunkach domowych. Słodzi się nimi napoje, koktajle, desery, ciasta, płatki śniadaniowe. Zalety stosowania naturalnych substancji słodzących Naturalne substancje słodzące są zdrowsze od cukru choć niekoniecznie mniej od niego kaloryczne. Na przykład miód i cukier mają podobną wartość kaloryczną i oba organizm rozkłada na taka samą glukozę i fruktozę.

Kontrola wagi Naturalne substancje słodzące podnoszą kaloryczność diety w podobnym stopniu jak cukier. Z tego względu należy je dawkować rozsądnie, jeśli dieta nimi uzupełniana ma być dietą odchudzającą.

Cukrzyca Naturalne substancje słodzące podnoszą poziom cukru we krwi w podobny sposób jak zwykły cukier. Niektórzy popularyzatorzy nektaru z agawy twierdzą, że jest on produktem o niskim indeksie glikemicznym, ale badania naukowe tego nie potwierdzają.

Próchnica Naturalne substancje słodzące mogą zwiększać ryzyko próchnicy.

Zastrzeżenia do stosowania naturalnych substancji słodzących Naturalne substancje słodzące uznano za bezpieczne, choć przyjmowane w zbyt dużych ilościach mogą szkodzić podobnie jak nadmiar cukru, sprzyjając rozwojowi próchnicy, nadwadze, podniesionemu poziomowi trójglicerydów we krwi. Miód może także zawierać niewielkie ilości bakterii zarodnikujących, które mogą wytwarzać toksynę botulinową. Z tego względu miodu nie powinno się podawać dzieciom poniżej 1 roku życia.

Kluczem do stosowania substytutów cukru jest umiar Wybierając substancję, która ma zastąpić cukier należy kierować się rozsądkiem. Żeby być świadomym konsumentem warto sprawdzać etykiety na produktach, czy opisy na opakowaniach słodzików. Choć substytuty cukru mogą pomóc w odchudzaniu lub kontrolowaniu masy ciała, nie są cudownym środkiem odchudzającym i należy je stosować z umiarem. To, że pewne produkty są oznaczone jako bezcukrowe nie musi znaczyć, że nie dostarczają kalorii - jadając takie produkty w nadmiarze można utyć, jako że organizm zamieni w tłuszcz inne ich składniki. Warto też nie zapominać o tym, że żywność wysoko-przetworzona, a taka często zawiera substytuty cukru, nie przynosi takich korzyści zdrowotnych, jak żywność naturalna, czasami zawierająca więcej cukru, ale bogatsza w inne, cenne makro i mikroelementy.

Więcej o: