Kręgozmyk to, zgodnie z medyczną definicją, przemieszczenie kręgów wraz z całym odcinkiem kręgów wyżej leżących ku przodowi w stosunku do kręgu położonego niżej. Przekładając to na język prostszy, kręgozmyk to przemieszczanie się kręgów kręgosłupa względem siebie.
Jest to niezwykle bolesna przypadłość, która atakuje znienacka. Co ciekawe, schorzenie może rozwijać się zarówno u dzieci, młodzieży, jak i osób starszych.
Przyczyną kręgozmyka jest istnienia szczeliny łuku kręgowego w miejscu połączenia wyrostków stawowych górnego i dolnego. Mieści się on najczęściej w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego L5-S1 oraz L4-L5. Ból pojawia się nagle, na przykład po bezpośrednim urazie kręgosłupa – choćby zwykłym upadku. Może też być wrodzoną deformacją lub mieć podłoże w zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Rodzaje kręgozmyka możemy podzielić ze względu na przyczynę i obszary występowania kręgozmyku. I tak mamy do czynienia z kręgozmykiem dysplastycznym, węzinowym, zwyrodnieniowym, urazowym, patologicznym.
Kręgozmyk dysplastyczny pojawia się zwykle u dzieci i młodzieży. Wywołuje go nieprawidłowe wykształcenie się przejścia lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa. Kręgozmyk węzinowy jest już rodzajem, który powstaje na skutek mechanicznego urazu. Jest on najpowszechniejszy i zwykle dotyka dorosłych. Wystarczy nawet drobny uraz, który kończy się uszkodzeniem części międzywyrostkowej łuku kręgowego.
Kolejny rodzaj kręgozmyka – zwyrodnieniowy – występuje najczęściej u starszych osób. Jak nie trudno się domyślić, jest konsekwencją zwyrodnieniowych chorób kręgosłupa.
Istnieje też kręgozmyk urazowy i patologiczny. Ten pierwszy powstaje w efekcie urazów prowadzących do załamania łuku kręgowego, a ten drugi na skutek zmian patologicznych niszczących części międzywyrostkowe łuku kręgowego. Powodem może być na przykład choroba nowotworowa.
Jakie objawy towarzyszą kręgozmykowi? Na początku pojawia się ból. Zazwyczaj promieniuje on na całe nogi. Nasila się szczególnie przy wstawaniu i siadaniu. Zmęczenie nóg szybko przeradza się w dokuczliwy dyskomfort. Następnym etapem, czyli też objawem kręgozmyku, są problemy z nietrzymaniem moczu, a nawet niedowład.
Zaawansowanie objawów kręgozmyka, pozwala na uporządkowanie stopni zaawansowania choroby. Służy do tego specjalna klasyfikacja Meyerdinga. I tak stopień I to przesunięcie kręgów mniejsze niż 25 procent; stopień II zakłada przesunięcie w granicach 25-50 procent; stopień III - przesunięcie w granicach 50-75 procent; stopień IV - przesunięcie powyżej 75 procent. Gdy stopień kręgozmyku jest większy mamy do czynienia z spondylolistezą całkowitą, czyli utratą styczności kręgów.
Leczenie kręgozmyka zakłada na początek wykonanie wszystkich niezbędnych badań. Musimy mieć wyniki rezonansu, rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej. W przypadku kręgozmyka stopnia I i II wystarczy leczenie zapobiegawcze. Na pewno odpada dźwiganie i intensywne ćwiczenia.
Powtórzmy, przy kręgozmyku dźwiganie i ćwiczenia są zabronione! Oczywiście nie mamy tu na myśli fizjoterapii. Są to jednak specjalne ćwiczenia, które dostosowuje do naszych indywidualnych potrzeb lekarz.
W przypadku kolejnych stopni kręgozmyka konieczna jest także aplikacja leków. Mają one za zadanie zmniejszenie bólu, rozluźnienie mięśni i działanie przeciwzapalne.
Kolejnymi krokami jest operacja usuwająca kręgozmyk. Możemy mieć wykonaną stabilizację miejscową, spondylodezę bez repozycji kręgozmyku, rekonstrukcja węziny, repozycję kręgozmyku i spondylodezę, vertebrektomię kręgu L5. To, który zabieg będzie dla nas najlepszy zależy od uszkodzeń kręgów, naszej dotychczasowej aktywności fizycznej, wieku, a nawet płci.