Układ krwionośny to jeden z najwcześniej odkrytych i opisanych układów w organizmie człowieka. W medycynie starożytnych już sprawnie leczono i diagnozowano różne dolegliwości tego układu. Narząd serca i pełnione przez nie funkcje znali bardzo dobrze Egipcjanie. I to już około 1500 roku przed naszą erą. Natomiast w czasach nowożytnych jako pierwszy opisał działanie układu krwionośnego w 1628 roku William Harvey.
Układ krwionośny to skomplikowana maszyneria. W jego skład wchodzą żyły, tętnice, włosowate naczynia krwionośne i najważniejszy organ – serce. Żyły są odpowiedzialne za doprowadzanie krwi z tkanek do serca. Warto wiedzieć, że w naszych żyłach jest o wiele niższe ciśnienie niż w tętnicach. I tu przechodzimy właśnie do drugiej składowej układu krwionośnego. Tętnice to naczynia o bardzo grubych ścinkach. Jak wspominaliśmy, panuje w nich wysokie ciśnienie. Są odpowiedzialne za transport krwi z serca do pozostałych części organizmu. Wraz z krwią dostarczają one tlen i substancje odżywcze. Ponadto regulują także ciśnienie krwi.
Nie możemy zapomnieć o włosowatych naczyniach krwionośnych. Inaczej nazywamy je włośniczkami. To cienkie naczynia, dzięki którym dochodzi do wymiany substancji odżywczych z krwi do tkanek.
Ostatnie, ale najważniejsze, jest serce. Umiejscowione w śródpiersiu jest otoczone workiem osierdziowym. W budowie serca człowieka wyróżnia się dwa przedsionki i dwie komory sercowe.
Kiedy mówimy o budowie układu krwionośnego, musimy wspomnieć o samej krwi. To substancja, którą każdy dobrze zna. Każdy bowiem choć raz w życiu się skaleczył. W jej skład wchodzi osocze, erytrocyty i leukocyty. Osocze ma za zadanie utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie i wpływa na krzepnięcie krwi. Erytrocyty, inaczej krwinki czerwone, zajmują się transportem tlenu z płuc do pozostałych tkanek i komórek oraz węgla, który przenosi hemoglobina z tkanek do płuc. Ostatnie są leukocyty, zwane krwinkami białymi. Wyróżniamy w tej grupie granulocyty obojętnochłonne, zwane też neutrofilami, granulocyty kwasochłonne, które są nazywane także eozynofilami. Są także granulocyty zasadowochłonne oraz monocyty. Każde z nich pełnią ważną rolę.
Układ krwionośny transportuje krew z serca i do niego – to wiemy choćby z lekcji biologii. Jak to się odbywa? Tętnice są odpowiedzialne za odprowadzanie krwi z serca, natomiast żyły muszą doprowadzić ją z powrotem.
Kiedy mówimy o funkcjach układu krwionośnego, musimy na początku wspomnieć o dotlenieniu komórek organizmu. Następnie należy wyróżnić transportowanie krwi, które na celu ma dostarczenie komórkom tlenu, składników odżywczych, wody, hormonów. Nie można zapomnieć o tym, że krew odprowadza także dwutlenek węgla i rezultaty przemiany materii.
Ważną funkcją jest ochrona i zwalczanie drobnoustrojów, które wywołują liczne choroby. Dodatkowo warto wymienić termoregulację organizmu i regulowanie pH.
Czy można w jakiś szczególny sposób dbać o układ krwionośny człowieka? Oczywiście. Przede wszystkim należy zmienić styl życia. Tylko zdrowe nawyki, właściwa dieta, uprawianie sportu wpłynie korzystnie na nasze funkcjonowanie i układ krwionośny. Ponadto nie wolno lekceważyć żadnych chorób. Konieczne jest przeprowadzanie badań profilaktycznych. Musimy pamiętać o regularnym sprawdzaniu stężenia cholesterolu, glukozy, pomiarze ciśnienia oraz EKG.
Chorobom układu krwionośnego sprzyja nadwaga i otyłość. Osoby, które mają nadmiar kilogramów aż pięciokrotnie częściej mają problemu z chorobami krążenia.