Węglowodany (inaczej nazywane też cukrami i sacharydami) to chemiczne związki organiczne składające się z atomów węgla, tlenu i wodoru. Możemy je podzielić na cukry proste (monosacharydy) oraz cukry złożone (disacharydy i wielocukry). Do węglowodanów prostych zaliczamy np. glukozę (zawierającą jedną jednostkę cukrową), a do węglowodanów złożonych skrobię (zawiera ona kilkaset, a nawet kilka tysięcy jednostek cukrowych).
Choć przyjęło się, że dobre węglowodany to cukry złożone, a złe to cukry proste. Taki podział klasyfikuje dobre węglowodany jako nieprzetworzone produkty, o dużej zawartości witamin, składników mineralnych i błonnika (np. płatki zbożowe, warzywa, kasze gruboziarniste).
Cukry proste to przede wszystkim produkty przetworzone, czyli mające znaczną wartość energetyczną, a brak wartości odżywczych (np. słodzone napoje, ciastka, produkty mające w składzie białą mąkę).
Czy zdarzyło ci się nie raz słyszeć, że osoby, które starają się schudnąć nagle wykluczają z codziennej diety węglowodany? Niestety to bardzo poważny błąd. Węglowodany to podstawowe źródło energii w naszej diecie. Co więcej, pełnią określone funkcje w organizmie człowieka i są niezbędne do jego prawidłowego funkcjonowania. Oznacza to, że każdy bez względu na wagę i swoją codzienną aktywność fizyczną, powinien je dostarczać. Najważniejsze, abyśmy wybierali węglowodany złożone i dostarczali ich odpowiednią ilość. Są one ważne na równi z białkiem i tłuszczami.
Węglowodany, które warto spożywać to cukry złożone. Energia, którą dostarczą jest wolniej trawiona przez organizm, dzięki czemu będzie ona stopniowo uwalniana przez cały dzień. Co więcej, chwilę po ich spożyciu nie będziemy mieć uczucia senności, jak w przypadku cukrów prostych. Jakie produkty warto włączyć do swojej diety? Przede wszystkim należy pamiętać o warzywach, a zwłaszcza tych surowych. Wybierajmy produkty przygotowane z mąki pełnoziarnistej np. razowe makarony lub pieczywo. W przypadku kasz decydujmy się na gryczane lub jaglane, natomiast w przypadku ryżu przede wszystkim na brązowy. Warto również włączyć do diety płatki owsiane oraz nasiona strączkowe.
Wybierając węglowodany w codziennej diecie warto unikać cukrów prostych. Dlaczego? Ponieważ dostarczona energia szybko opada. Co oznacza, że po zjedzeniu produktów składających się z cukrów prostych będziemy senni i dopadnie nas głód. Ich źródłem są owoce, rozgotowane warzywa, soki, słodycze, cukier, miód, produkty z białej mąki (pieczywo, makarony), białe ryże.
Dzienne zapotrzebowanie na cukier powinno wynosić maksymalnie 200 kalorii czyli około 50 gram. Oznacza to, że w jednym posiłku nie powinniśmy spożywać więcej jak 50 kalorii, ponieważ organizm przetworzy cukier na glikogen (magazynowany w wątrobie i mięśniach), reszta natomiast zostanie przetworzona na tłuszcz.
Ograniczając spożycie cukrów prostych musimy pamiętać, że należy dostarczyć odpowiednią ilość węglowodanów złożonych. Warto włączyć do swojej diety te produkty, które oprócz cukrów złożonych mają również dużą zawartość błonnika. Dzięki temu zostaje spowolniony proces wchłaniania glukozy do krwi, zostaje zahamowany głód oraz następuje przywrócenie prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego.
Warto również włączyć do diety produkty o niskiej zawartości skrobi. Zastąp np. kukurydzę oraz ziemniaki zielonymi warzywami, kalafiorem lub awokado. Zwiększ również tłuszcze w swojej diecie. Dzięki temu, że są bardzo sycące unikniesz zbytniego przejadania się. Należy jedynie pamiętać, by nie włączyć do diety niezdrowych tłuszczów nasyconych oraz tłuszczów trans. Sięgaj zatem po tłuszcze pochodzenia roślinnego znajdujące się w orzechach, oliwie z oliwek, awokado oraz te znajdujące się w tłustych rybach.
Niedobór węglowodanów w codziennej diecie może być przyczyną chorób takich, jak: otyłość, miażdżyca, cukrzyca oraz nowotwory układu pokarmowego. Ponadto niedobór węglowodanów ma niekorzystny wpływ na procesy metaboliczne, przyczynia się do zaburzeń przemiany białek i tłuszczów. Należy pamiętać, że węglowodany są również niezbędne podczas kuracji odchudzających. Zbyt niska ich zawartość wręcz sprzyja zwiększeniu masy ciała, ponieważ to właśnie węglowodany złożone ułatwiają kontrolę masy ciała.