Jakie korzyści mogą jabłka przynieść naszemu zdrowiu?

- Badania naukowe potwierdziły np., że spożywanie jabłek obniża poziom cholesterolu, jak również korzystnie wpływa na perystaltykę jelit.

Z drugiej strony należy oczywiście pamiętać, że owoce, nie tylko jabłka, zawierają stosunkowo duże ilości cukrów. Dlatego ich zawartość w diecie należy skalkulować. Ale generalnie jedzenie owoców i warzyw należy zdecydowanie promować. Mówimy dziś o tym, że powinno się jeść minimum pięć porcji warzyw i owoców dziennie, w tym szklanka soku. Niektóre wytyczne żywieniowe mówią już nawet o dziewięciu posiłkach owocowo-warzywnych.

Jedna porcja warzyw czy owoców to ile?

- W przypadku jabłek to np. jeden owoc lub jedna szklanka soku. Generalnie można przyjąć, że jedna porcja to od 80 g do 100 g owoców lub warzyw.

Niektórzy eksperci radzą, by ze względu na cukier nie jeść jabłek wieczorem.

- Na pewno nie warto się na wieczór objadać, obojętnie czym. Ostatni posiłek powinniśmy zjeść na 3-4 godz. przed snem. Sięgając po owoce, należy brać pod uwagę zawartość cukrów i obecność kwasów - ale z tymi ostatnimi poradzimy sobie bez problemów, myjąc zęby po zjedzeniu owocu. Najważniejsze jednak jest pilnowanie tych pięciu porcji warzyw i owoców dziennie, lepiej owocami zaczynać dzień.

Zobacz: Owoc graviola. Obniża ciśnienie, łagodzi stres i podnosi odporność

Czy jest jakaś optymalna liczba jabłek, którą dziennie można spożywać? Czy jest jakaś granica, powyżej której można powiedzieć, że to już jest lekka przesada?

- Przyjmujemy, że dwa-trzy jabłka dziennie to rozsądna liczba. Podobnie z sokiem - nie litr dziennie, ale jedna szklanka - to zalecana dawka.

Jabłka lepiej obierać czy jeść ze skórką?

- Jak zawsze są pewne za i przeciw. Większość substancji prozdrowotnych w jabłku, np. związków polifenolowych, znajduje się w skórce. Ale są przecież osoby, które np. ze względów trawiennych nie tolerują skórki.

W skórce mogą być też obecne alergeny - zidentyfikowano cztery białka, które wstępują w jabłku, a które mogą powodować alergię, szczególnie w przypadku osób, które są uczulone np. na brzozę. W takim przypadku obieranie może pomóc, jeżeli alergen znajdował się w skórce. Ale generalnie zaleca się jeść jabłko ze skórą.

Po starannym umyciu.

- Tak, opłukane, umyte pod bieżącą wodą, bez żadnych szczególnych procedur mycia, które często można znaleźć np. w internecie, jak płukanie w occie czy roztworze sody. Nie. Myjemy jabłka pod bieżącą wodą i to w zupełności wystarcza.

Zobacz: Czarna porzeczka - samo zdrowie

Czy jabłko traci jakieś swoje właściwości przy obróbce? Niektórzy jedzą tylko surowe, inni np. pieką.

- To podobna sytuacja jak z obieraniem. Jeżeli są osoby, które nie mogą jeść jabłek surowych, ponieważ mają np. różnego rodzaju problemy ze strony przewodu pokarmowego, to wtedy oczywiście lepiej, by sięgały po owoce gotowane, pieczone czy prażone. Ważne, żeby w ogóle po nie sięgać.

Po nasze polskie jabłka czy z importu? Pytam, bo często można spotkać w sklepach, na bazarkach takie bardzo ładnie wyglądające jabłka, idealnie zielone albo czerwone, jak polakierowane...

- Te pięknie wyglądające, błyszczące, to często jabłka woskowane. Oczywiście przy użyciu wosków spełniających wszelkiego rodzaju kryteria bezpiecznego spożycia, ponieważ są to powłoki jadalne. Tu nie ma się czego obawiać; w Polsce również są już w tej chwili przymiarki do woskowania owoców.

Ale ja zdecydowanie zachęcam do jedzenia polskich jabłek. Oczywiście, jeżeli są wysokiej jakości; tu jest wyzwanie dla naszych producentów - dostarczać czegoś, co będzie cieszyło oko i smakowało bardziej niż jabłka importowane.

Bardzo istotne jest też oczywiście wspieranie polskiego sadownictwa. Najważniejsza jest jednak poprawa ogólnej kondycji zdrowotnej, w czym jabłka mogą pomóc. Ale niestety, mamy niskie spożycie jabłek.

Zobacz: Brzoskwinia - mało kalorii, dużo zdrowia

To trochę zaskakujące. Wydawałoby się, że to taki polski owoc i wszyscy się zajadają jabłkami.

- Nie jest tak. Od lat obserwujemy spadek spożycia jabłek. Obecnie przeciętny Polak spożywa w ciągu roku ok. 14 kg tych owoców, i to nie jest dobry wynik. Według ekspertów średnie spożycie jabłek w latach 2000-04 przekraczało 20 kg na osobę na rok. Aczkolwiek tendencję spadkową spożycia jabłek obserwuje się w całej Europie i obecnie szacuje się, że średnio Europejczycy spożywają ok. 15 kg jabłek na osobę na rok.

Z czego to wynika?

- Na pewno w dużej mierze z tego, że mamy dostępność do innych owoców, np. cytrusów. Dla przykładu, w Polsce roczne spożycie owoców cytrusowych przekracza już 13 kg na osobę. Poza tym jabłko, kolokwialnie mówiąc, jest mało podzielne. Bo jeżeli bierzemy coś mniejszego, to zjadamy na raz. A duże jabłko trochę nadgryziemy, a resztę zostawimy. Dla niektórych osób jabłko po prostu jest mało wygodne.

Dużo się teraz mówi o ekożywności. Czy jest jakaś różnica pomiędzy jabłkami eko a zwykłymi?

- Dodanie przedrostka "eko" musi być poprzedzone rzeczywistą technologią produkcji.

Jabłka eko to jabłka z produkcji ekologicznej, czyli z pominięciem syntetycznych środków ochrony roślin i nawozów. Oczywiście zawsze są jakieś argumenty za takimi uprawami i przeciw nim; to ogólna kwestia podejścia do problemu ekologii.

Natomiast z badań, które prowadziliśmy w Instytucie Ogrodnictwa wspólnie z Uniwersytetem Medycznym w Łodzi, wynika jasno, że jeżeli owoce spełniają określone wymogi jakościowe, to nie ma zasadniczych różnic w składzie ani w oddziaływaniu na organizm ludzki, bez względu na to, czy są to owoce z uprawy eko czy integrowanej produkcji.

Tutaj zwolennicy upraw eko będą mówili oczywiście o pozostałości środków ochrony roślin, a co za tym idzie - o bezpieczeństwie ich spożycia. W ekologicznych pozostałości syntetycznych środków ochrony roślin rzeczywiście nie będzie, ale będą inne problemy, chociażby większe ryzyko wystąpienia chorób grzybowych i związanych z nimi toksyn w owocu.

Z badań wynika, że jeżeli owoce są wysokiej jakości, to praktycznie technologia produkcji nie ma kluczowego wpływu na ich skład.

A z czego składa się jabłko?

- W zdecydowanej większości to woda. Są też cukry, w zależności od odmiany to 12-18 proc., pewne ilości kwasów, głównie kwasu jabłkowego (maksymalnie do ok. 1,5 proc.) oraz niewielkie ilości witaminy C, na poziomie średnio 4-6 mg na 100 g.

Ale jabłka to przede wszystkim związki pektynowe - błonnik, który odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu chorobom przewodu pokarmowego.

Błonnik wspomaga pracę jelit, ich perystaltykę i pomaga w trawieniu. To ważne szczególnie w przypadku osób prowadzących siedzący - komputerowo-biurowy - tryb życia. Dla nich codzienna porcja jabłek jest wyjątkowo wskazana. Jabłko to również źródło składników mineralnych i antyoksydantów.