1. Nie tuczą - odżywiają!
Są naprawdę niskokaloryczne, co dla wielu stanowi rekomendację niewymagającą dalszych wyjaśnień. 100 g tego delikatesu zawiera zaledwie 20 kcal. Kilogram szparagów, co jest porcją nie do pokonania w jednym podejściu, ma mniej kalorii od bułki z plasterkiem sera!
Mimo że kalorii mają mało, wartości odżywczych - cała masę: witaminy C, E z grupy B i beta-karoten oraz potas, sód, żelazo, fluor, wapń, magnez, fosfor, selen, mangan, miedź i inne cenne związki, m.in. niezbędny dla prawidłowej pracy wątroby glutation, asparaginę, błonnik i fruktany.
2. Wzmacniają odporność
Szparagi są dobrym źródłem wielu przeciwutleniaczy, które usuwają z organizmu nadmiar wolnych rodników, chroniąc przed chorobami neurodegeneracyjnymi i infekcjami.
3. Chronią wzrok
Zawarte w szparagach luteina i zeaksantyna gromadzą się w siatkówce, a zwłaszcza w plamce żółtej oraz w soczewce oka. Luteina chroni pręciki występujące w obwodowej części siatkówki, zeaksantyna osłania czopki położone w części centralnej. Barwniki te osłaniają delikatne naczynia włosowate siatkówki i stanowią żółty filtr pochłaniający szkodliwe dla oka promieniowanie ultrafioletowe, obniżając ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem, zaćmy i zwyrodnienia barwnikowego siatkówki.
4. Utrzymują w formie mózg
Szparagi są cennym źródłem kwasu foliowego, który - razem z witaminą B12 występującą w rybach, drobiu, mięsie i nabiale - zapobiega zaburzeniom poznawczym. Ludzie starsi, którzy mają prawidłowy poziom kwasu foliowego i witaminy B12, osiągają lepsze wyniki w testach szybkości reakcji i sprawności umysłowej. Kwas foliowy jest niezbędny układowi nerwowemu nie tylko w podeszłym wieku - ma on kolosalne znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka w życiu płodowym, dlatego szparagi to wymarzone danie dla ciężarnych i kobiet planujących ciążę.
5. Poprawiają trawienie
100 g świeżych szparagów dostarcza 2,1 g błonnika. Błonnik reguluje trawienie, ułatwia wypróżnienia i wiąże się z cholesterolem, obniżając stężenie jego szkodliwej frakcji. Dieta bogata w błonnik zmniejsza ryzyko raka jelita grubego.
6. Dbają o kości i serce
Zaledwie 10 pędów szparagów dostarcza wymaganą dziennie dawkę witaminy K niezbędnej do budowy osteokalcyny - białka wiążącego wapń w kościach. Prawidłowy poziom osteokalcyny chroni jednocześnie przed osteoporozą - odwapnieniem kości - oraz przed miażdżycą. Wapń wiązany przez osteokalcynę nie może się odkładać w naczyniach krwionośnych, więc nie powoduje zwapnienia naczyń.
7. Zmniejszają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2
Badanie opublikowane w 2011 roku na łamach "British Journal of Nutrition" dowodzi, że szparagi poprawiają wydzielanie insuliny i sprawność komórek beta tworzących miąższ wysepek Langerhansa w trzustce - odpowiedzialnych za wydzielanie insuliny.
8. Są moczopędne
Zawarta w szparagach asparagina wspomaga pracę nerek, zwiększa oddawanie moczu, pozwala się pozbyć z organizmu nie tylko nadmiaru płynów, ale również soli, co jest szczególnie ważne dla osób zmagających się z obrzękami i cierpiących na nadciśnienie. Tym bardziej że asparagina rozszerza naczynia krwionośne i usprawnia pracę serca.
9. Poprawiają wygląd skóry i włosów
Przeciwutleniacze zawarte w szparagach (rutyna, glutation) korzystnie wpływają na cerę, niszcząc wolne rodniki, a tym samym spowalniając proces starzenia się skóry.
10. Łagodzą napięcie przedmiesiączkowe
Dzięki zawartości potasu, który przeciwdziała gromadzeniu się wody w tkankach.
11. Zmniejszają ryzyko migreny
Szparagi są cennym źródłem ryboflawiny (witaminy B2), która poprawia metabolizm mózgu i może przyczynić się do zmniejszenia częstości występowania migreny.
12. Są proste w obsłudze
Można je błyskawicznie i łatwo przyrządzić. Cesarz August zwykł był mawiać: "Velocius quam asparagi coquantur" - zrobić coś szybciej, niż można ugotować szparagi.
To, czego szparagi raczej nam nie zapewnią, to wzmocnienie libido i potencji. Niezasłużoną reputację afrodyzjaku zyskały (razem z poczciwym selerem naciowym) za sprawą XVII-wiecznego zielarza i astrologa Nicholasa Culpepera, który przekonanie o skuteczności szparagów w kwestiach miłosnych wysnuł z kształtów kojarzących się z członkiem.
Pół godziny po szparagowym posiłku mocz biesiadników nabiera dziwnej woni. Dlaczego? Wszystko to za sprawą związków powstałych podczas rozkładu zawartych w szparagach asparaginy i S-metylometioniny. Powstaje wówczas mieszania zawierająca siarkę, tj.: metanotiol, dimetylosulfid, dimetylosulfotlenek, dimetylosulfon i bis(metylo)metan. Każda z tych sześciu substancji pachnie w sposób - delikatnie rzecz ujmując - niepowtarzalny. Nieco przypominający zapach wulkanu. Lub nieświeżego jajka.
Co ciekawe, tylko 22 proc. ludzi jest nosicielami genu, który umożliwia wyczucie zmienionego zapachu moczu. Doktor Urbino był najwyraźniej wśród nich.