Biała herbata jest w zasadzie nieprzetworzona. To po prostu oberwane uschnięte listki. Czasami liście delikatnie dosusza się na suszarkach. Jej liście nie są miażdżone, mają naturalny kształt. Zachodzi w nich czasem minimalne utlenianie, ale trwa ono krótko - dzień lub dwa, aż liście wyschną. Dlatego też mogą być one w różnych kolorach (biały, zielony i brązowy). Białe herbaty dają bardzo jasnozielony lub żółty napar i są najdelikatniejsze, jeśli chodzi o smak i aromat.

Zielona herbata jest zrywana, poddawana więdnięciu i wałkowana. Nie jest jednak utleniona, ponieważ podczas procesu walcowania stosuje się ciepło. W zielonej herbacie świeże liście są albo "gotowane" na parze, albo prażone w gorącej, suchej kadzi (woku) w temperaturze, która zatrzymuje enzymy powodujące brązowienie liści. Przypomina to nieco blanszowanie warzyw.

Na koniec liście są suszone. Napar z zielonej herbaty ma zazwyczaj zielony lub żółty kolor, a smak od łagodnego, lekko trawiastego, po dość cierpki.

Herbata ulung (Oolong) przechodzi przez wszystkie z pięciu podstawowych kroków, a proces wałkowania i utleniania wykonuje się wielokrotnie. Jest niejako w połowie drogi między herbatą zieloną a czarną.

Liście są wałkowane i zwijane, a następnie "odpoczywają" i utleniają się chwilę. Potem znów są walcowane, utleniane i tak kilka lub kilkanaście razy. Często stosuje się delikatne podgrzanie, by spowolnić nieco enzymy utleniające.

To wszystko powoduje, że ulung ma złożony aromat i smak. Zdecydowanie bardziej bogaty niż herbaty białe i zielone.

Może być łagodna, ale też lekko cierpka, i mieć kwiatowe lub owocowe nuty. Produkcja takiej herbaty trwa kilka dni.

Czarna herbata również przechodzi wszystkie pięć podstawowych kroków, ale utlenia się ją pełniej. Poza tym etapy produkcji herbaty zachodzą liniowo - nie wraca się już do etapu, który był. Herbata taka powstaje w ciągu jednego dnia.

Napar z czarnej herbaty ma kolor od ciemnobrązowego po głęboką czerwień. Czarne herbaty mają najmocniejszy smak, są najsilniejsze i w niektórych przypadkach mają największą cierpkość.

Herbata pu-erh to zupełnie inna bajka. Na początku przechodzi proces podobny do tego, któremu poddawana jest herbata zielona, ale zanim liście zostaną ususzone, prasuje się je, tworząc duże płaty. Pu-erh jest herbatą fermentowaną (tu słowo "fermentacja" jest prawidłowe, choć nie jest to proces, w jakim powstaje alkohol).

Herbatę pu-erh dzieli się na "surową" zieloną lub "dojrzałą" ciemną. Proces dojrzewania herbaty trwa od kilku miesięcy do... kilku lat. Bardzo stara, dobrze przechowywana pu-erh jest uważana za "żywą herbatę", podobnie jak wino.

Dojrzała pu-erh ma ziemisty lub leśny, nieco stęchły zapach i bogaty, pełny smak.

Herbaty ziołowe i owocowe. Herbatki ziołowe były popularne w starożytnym Egipcie. Pierwsze wzmianki o herbatce rumiankowej pojawiają się na Papirusie Ebersa, którego historia sięga 1550 roku p.n.e. Herbatki były stosowane na cześć bogów, do balsamowania zmarłych i leczenia chorych. Rumianek wśród nich przodował. Ten lekki, słodkawy napój do dziś cieszy się uznaniem i słynie ze swoich właściwości rozkurczowych i uspokajających.

Mięta pieprzowa była dawniej wykorzystywana zamiast kofeiny - wspomagała trawienie i koiła żołądek przez tysiąclecia. Jej sława sięga czasów greckich. Na stołach stawiano wtedy miętę pieprzową, by w jadalni był przyjemny zapach.

Herbaty owocowe to wolne od kofeiny mieszanki zawierające różne owoce, ich skórki, przyprawy i zioła. Najczęstszym składnikiem herbat owocowych jest hibiskus, który daje głęboką czerwień i słodycz. Jest też naturalnie bogaty w witaminę C.

Rooibos, znany również jako "herbata czerwona", został wprowadzony na rynek jako substytut herbaty czarnej. Podczas II wojny światowej wstrzymano niemal wszystkie dostawy herbat japońskich i chińskich. Dla uzależnionych od tego trunku krajów (jak Wielka Brytania) świat szukał jakiejś alternatywy. Rooibos, który rośnie tylko w RPA, ma bogaty, lekko słodki smak. Nie jest jednak herbatą.

Yerba mate to też nie jest herbata, ale napój ziołowy. To roślina należąca do rodziny ostrokrzewów, która pochodzi z Ameryki Południowej. Yerba mate (lub po prostu mate) dodaje energii, ponieważ jest jedną z kilku roślin (poza kawą, kakao i herbatą), które zawierają kofeinę. Napar ma bardzo charakterystyczny smak, zaparza się go w specjalnych tykwach.

Mate została wprowadzona do Stanów Zjednoczonych jako substytut kawy i cieszy się tam popularnością.

Matcha - bogactwo cennego chlorofilu i antyoksydantów

Jak donosi pismo "Nutrition Research", herbata (badano zieloną) może spowolnić proces utraty tkanki kostnej. Gęstsze kości oznaczają mniejsze ryzyko złamania. Według badania osoby, które wypijały dziennie trzy filiżanki zielonej herbaty, miały o jedną trzecią mniejsze ryzyko złamań główki kości biodrowej związanych z osteoporozą.

Trwają badania nad antynowotworowymi właściwościami zielonej herbaty. Według analiz University of Maryland Medical Center w krajach, gdzie pije się jej dużo (np. w Japonii), jest mniej nowotworów. Nie można wykluczyć, że przyczyną tego są inne czynniki (styl życia, dieta). Herbata zawiera jednak przeciwutleniacze, które działają przeciwnowotworowo.

Ponadto zawarte w herbacie antyoksydanty chronią skórę przez szkodliwym promieniowaniem UV.

Na pewno o tym nie wiedziałaś: pestka awokado oczyszcza organizm z toksyn

Jak donosi "American Journal of Clinical Nutrition", osoby pijące zieloną herbatę miały nieco niższy poziom cholesterolu od tych, które takiej herbaty nie piły w ogóle. Mniej cholesterolu oznacza mniejsze ryzyko rozwoju miażdżycy.

Naukowcy ze szkoły medycznej Harvarda prowadzili badania z udziałem 40 tys. Japończyków. Wynika z nich, że regularne picie herbaty zielonej (ale co najmniej pięciu filiżanek dziennie) obniża ryzyko śmierci w wyniki zawału lub udaru o 26 proc. Katechiny zawarte w herbacie zmniejszają też ryzyko powstania zakrzepów przez zapobieganie agregacji płytek krwi.

Teanina, aminokwas niebiałkowy, który występuje niemal wyłącznie w zielonej herbacie (i nieco w białej), ma działanie uspokajające. Teanina pokonuje barierę krew - mózg i zdaje się zwiększać poziom neuroprzekaźnika hamującego wydzielanie kwasu gamma-aminomasłowego (GABA), wpływając także na poziom serotoniny i dopaminy.

To wszystko powoduje, że jesteśmy zrelaksowani, a jednocześnie zachowujemy czujność.