Historia fitnessu - od NASA do pierwszego polskiego klubu fitness

Historia fitnessu zaczyna się w latach 60. i od tamtego czasu wiele razy zmieniała swoje oblicze. Sprawdźcie, jak wyglądała ewolucja aerobiku w fitness, czy figura Jane Fondy to zasługa tylko gimnastyki, jak wyglądały ćwiczenia gwiazd w latach 90. i kto otworzył pierwszy fitness klub w Polsce.
historia fitnessu dr kenneth cooper historia fitnessu dr kenneth cooper historia fitnessu dr kenneth cooper

dr Kenneth Cooper i ćwiczenia dla NASA

Początki aerobiku (najbardziej pierwotnej formy fitnessu) są związane z NASA. Dr Kenneth Cooper, który w latach 70tych był lekarzem w Narodowej Agencji Aeronautyki USA opracował zestaw ćwiczeń dla kosmonautów. Były to ćwiczenia aerobowe, czyli tlenowe, podczas których do mięśni dostarczana jest taka ilość tlenu, żeby wystarczyło go do produkcji energii. Dzięki temu, że mięśnie otrzymują odpowiednie ilości tlenu, mogą one pozyskiwać energię ze spalania tłuszczów czy białka. Trening aerobowy, w jego podstawowej formie, wymaga niewielkiego zaangażowania mięśni, obejmuje duże grupy mięśni (nie skupia się na jednej grupie), a tętno podczas jego wykonywania powinno utrzymywać się na poziomie ok. 75 proc. tętna maksymalnego. Taki trening do tej pory uważany jest za najlepszy spalacz tłuszczu.

Dr Cooper stał się propagatorem treningu aerobowego i polecał go nie tylko profesjonalistom. Zainteresował aerobikiem szersze grono Amerykanów, kiedy w 1968 roku wydał książkę "Aerobic". W ślad za nią powstały dwie następne: "New Aerobic" i "Aerobic for Women". W 1972 roku powstało Centrum Aktywności Aerobowej: Aerobic Activity Center, istniejące do tej pory i obecnie zwane Cooper Clinic.

Cooper znany jest powszechnie przede wszystkim z testu wytrzymałościowego (testu Coopera). Lekarz opracował taki test dla sportowców z różnych dziedzin, min. pływania czy kolarstwa, ale najbardziej znany jest test Coopera dla biegaczy, polegający na 12-minutowym nieprzerwanym biegu.

historia fitnessu jane fonda historia fitnessu jane fonda historia fitnessu jane fonda

Jane Fonda i jej gimnastyczny biznes

Mimo, że Cooper stworzył podwaliny pod aerobik, to z ćwiczeniami najbardziej kojarzy się Jane Fonda. Aktorka, po roli w adaptacji komiksu "Barbarella" uchodziła za seksbombę, a kobiety zazdrościły jej szczupłej figury. Jane zawsze miała obsesję na punkcie swojej wagi, imponowały jej idealne sylwetki baletnic (aktorka nawet uczyła się baletu), od zawsze zmagała się z bulimią, którą ostatecznie pokonała dopiero w wielu 37 lat.

Jane złamała nogę na planie filmu "Chiński Syndrom" i zaczęła bać się, że jeśli zaniecha lekcji baletu, przybędzie jej kilka centymetrów. Dlatego poszła na lekcje aerobiku, połączonych z ćwiczeniami wzmacniającymi Leni Cazdena. Leni był głównym instruktorem w szkole Gildy Marx, tancerki i instruktorki aerobiku, do której szkoły uczęstrzała Jane przygotowując się do filmu "Suita kalifornijska"(w tym filmie Jane miała wystąpić w bikini, stąd jej zainteresowanie aerobikiem). Ćwiczenia opracowane przez Cazdena szybko stały się częścią programu Jane Fonda Workout, a Gilda nigdy nie została wymiona chociaż jako inspiracja.

Wkrótce aktorka otworzyła swoją własną firmę "Jane Fonda Workout Inc." oraz własne studio przy Wilshire Boulevard, przeniesione po kilku miesiącach na Robertson Boulevard, na skraju Beverly Hills. Po kilku miesiącach była właścicielką dwóch kolejnych tego typu sal ćwiczeń: w Encino i San Francisco. Kluby Fondy stały się wielkim sukcesem, i szybko każda kobieta chciała ćwiczyć (i wyglądać) jak Jane.

Początek lat 80. to czas instruktażowych kaset wideo, kaset z muzyką do ćwiczeń i książek na temat jej ulubionego aerobiku. Jej pierwsza książka, wydana w 1982 roku: "Jane Fonda Workout Book" była numerem 1 na liście bestsellerów New York Times przez 2 lata. W ciągu kilku lat gimnastyczny biznes przyniósł dochód w wysokości 70 milionów dolarów.

Cały zysk Jane przekazywała organizacji politycznej: Kampanii na rzecz Demokracji Gospodarczej, założonej przed jej ówczesnego męża Toma Haydena. Jane podczas pobytu w Polsce udzieliła wywiadu dla Polityki, w którym tłumaczy swoje początki w tym biznesie:

"Szukałam dochodowego przedsięwzięcia, skąd pieniądze mogłyby iść na cele naszej organizacji politycznej i stwierdziłam, że jedyne, co potrafię, oprócz grania, to ćwiczenia fizyczne. Założyłam więc studio treningowe, ani przez chwilę nie przypuszczając, że okaże się tak ogromnym sukcesem. Ale zarówno studio, jak i moja pierwsza kaseta oraz książka o aerobiku były własnością organizacji (..) Nie ja to wszystko wymyśliłam, nie jestem przecież specjalistką od gimnastyki ani lekarzem, wykorzystałam jednak swój wpływ na kobiety, żeby nakłonić je do ćwiczeń i właściwego odżywiania. Aerobik prawie nic nie kosztuje, a pozwala zachować zdrowie, kondycję i oszczędzić na lekarzach"

Cytat na podstawie książki "Nieautoryzowana biografia królowej aerobiku"  Paula Shermana.

historia fitnessu jane fonda historia fitnessu jane fonda historia fitnessu jane fonda

Fitness dla seniorów Jane Fondy i obalanie mitów

Jane najpierw była symbolem seksu i gwiazdą kina lat 60., potem radykalną działaczką społeczną, żoną polityka, aktywnie pomagającą mu w karierze, następnie zaczęła budować swoje imperium fitnessowe.

Jane od lat 80 wydała ponad 20 płyt z ćwiczeniami, ostatnio powstało 6 płyt z serii Prime Time, skierowane do seniorów. W lutym 2013 roku Jane wydała płytę z ćwiczeniami inspirowanymi jogą i pilatesem. "Kiedy zaczęłam się starzeć, zauwazyłam, że moje problemy ze stawami nie pozwalają mi wykonywać wszystkich ruchów" tłumaczy aktorka i dodaje: "po operacji biodra, kolana i pleców, którym musiałam się poddać w ciągu ostatnich 10 lat, odnalazłam jogę, która okazała się bezpieczna i skuteczna". Jane ceni jogę także za to, że nie tylko sprawiła, że ciało jest bardziej elastyczne, ale wzmocniła także jej mięśnie. W ten sposób Jane stała się propagatorką zdrowego stylu życia wśród kobiet po 50. i znajduje aktywności, które odpowiadają ich zmieniającym się ciałom.

W kwietniu 2005 roku Jane rozprawiła się z kilkoma mitami w autobiografii "My Life as Far". Przyznała w niej, że mimo tego, że zawsze była aktywna i zaangażowana w aerobik jej figura to zasługa tego, że na planie filmowym jej głównym pokarmem były papierosy, kawa i amfetamina, a wąska talia jest zasługą operacji plastycznej, podczas której wycięto jej dwa żebra.

Na podstawie książki "Nieautoryzowana biografia królowej aerobiku" Paula Shermana, cytat za dailymail.co.uk.

historia fitnessu  Jazzercise historia fitnessu Jazzercise historia fitnessu Jazzercise

Judy Sheppard Misset i Jazzercise

Jane Fonda nie była jedyną gwiazdą aerobiku. 10 lat przed sukcesem Fondy powstawał program Jazzercise. Jego pomysłodawczyni to Judy Sheppard Misset, profesjoanlna tancerka, która swoje pierwsze kroki stawiała na deskach Broadwayu (występowała m.in. w "West Side Story"). Historia zaczyna się w 1969 roku, kiedy Judy studiowała i dorabiała jako nauczycielka tańca w szkole jazzu. Judy uczyła kroków swoje uczennice, ale nie mogła się pozbyć myśli, że powinna zrobić coś także dla ich matek, które zawsze obserwowały postępy dzieci. Tak powstał Jazzercise, czyli aerobik z elementami tanecznymi: Judy włączyła elementy jazzu, mambo, cha chy, baletu, a także pilatesu.

Judy stawia na edukację. Na początku wyszkoliła 11 instruktorów Jazzercise w domu, potem jej mąż zaczął nagrywać jej treningi na kasety VHS i rozsyłać je pocztą do tych, którzy chcieli poznać tę metodę ćwiczeń. Teraz Judy i jej mąż prowadzą firmę producencką, tworzą dvd z ćwiczeniami, które można także ściągać ze strony internetowej Jazzercise. Nowe układy Judy testuje na swoich zajęciach fitness, które ciągle prowadzi 5 razy w tygodniu.

Za co fani cenią Jazzercise? Za to, że przynosi dużo radości. Jest to główne założenie Jazzercise, które nie zmieniło się od 1970 roku. "Muszę być pewna, że moje zajęcia zawsze są zabawne, ale też stawiają wyzwania ćwiczącym, tak, żeby po ich skończeniu wszyscy czuli satysfakcję" przyznaje Judy. Dlatego często zmienia układy choreograficzne i muzykę oraz dodaje nowe elementy.

Jazzercise teraz kojarzy się też z działalnością charytatywną. Uczniowie Judy do tej pory zebrali ponad 27 milionów dolarów, występując podczas dużych wydarzeń sportowych. Judy stworzyła także darmowy program ćwiczeń dla dzieci: "Kids Get Fit".

Śladami Judy idzie jej córka: Shanna Missett Nelson, obecnie zastępczyni matki, która zaczynała jako instruktor, potem do jej zadań należał kontakt z mediami i zarządzenie programem Junior Jazzercise.

Na podstawie: clubindustry.com.

 historia fitnessu Jacki Sorensen historia fitnessu Jacki Sorensen historia fitnessu Jacki Sorensen

Jacki Sorensen i ćwiczenia dla żon Air Force

Kiedy dr Cooper wprowadził ćwiczenia aerobowe, Jacki Sorensen dodała do nich taniec i stworzyła swoją metodę ćwiczeń. Jacki pracowała jako nauczycielka tańca żon oficerów w bazach wojskowych Air Force, w których także stacjonował jej mąż, Neil. Jacki specjalizowała się w balecie, stepowaniu, akrobatyce i jazzie. W 1969 roku została poproszona o nagranie programu telewizyjnego, w którym pokazywała jak ćwiczyć. Jej program szybko zyskał popularność i Jacki była znana nie tylko w amerykańskich uniwersytetach, w których na początku swojej kariery prowadziła zajęcia.

Program Jacki jest najbardziej rozpowszechniony w Stanach, Japonii, Australii i Rosji. Jacki stworzyła 3 programy: Aerobic Dance, Aerobic Workout, and StrongStep. Jest tez autorką 2 bestsellerów: "Aerobic Dancing" i "Jacki Sorensen?s Aerobic Lifestyle Book". Prawie 40 lat lat po stworzeniu swojej metody Jacki ciągle tworzyła nowe układy choreograficzne (ponad 150 w roku).

"Ruch to życie i nie można żyć w pełni dopóki nie będzie się tak fizycznie sprawnym, jak tylko to możliwe" mówi Jacki. To przekonanie dało jej popularność i wierność fanów i instruktorów ćwiczeń Jacki, którzy ćwiczą z nią czasem 20 czy 30 lat.

historia fitnessu Karen Voight historia fitnessu Karen Voight historia fitnessu Karen Voight

Karen Voight i ćwiczenia siłowe

Lata 90. to szczyt popularności Karen Voight. Karen trenowała z Tiną Turner, Bette Midler, brała udział w nagrywaniu płyty dvd z ćwiczeniami Elle Macpherson i to z nią konsultowała się Paula Abdul przy płycie "Dance Workout". Karen w ciągu ponad 20 lat swojej kariery stworzyła 25 filmów z ćwiczeniami, książkę, była wielokrotnie nagradzana, prowadzi też kolumnę o fitnessie w Los Angeles Times.

Karen przez lata trenowała balet, aż doszła do punktu w którym musiała wybrać, czy kontuować karierę jako tańcerka czy poszukać innego zajęcia. Karen nie chciała wyjeżdżać z Los Angeles, a najlepsze szkoły baletowe znajdowały się w Nowym Jorku i Europie, dlatego postanowiła zająć aerobikiem i wkrótce otworzyła swoje studio: Voight Fitness & Dance Center. Karen w początkach swojej kariery konsultowała się z kliniką dr Coopera.

Zainteresowania Karen obejmują zarówno ćwiczenia siłowe, jaki i jogę i pilates. To jednak te pierwsze przyniosły jej największą popularność. Dzięki nim Karen prezentowała umięśnioną sylwetkę, na wzór gwiazd lat 90., takich jak Bridget Nelson.

Co czyni metodę Karen inną od wszystkich? "Nie powinniśmy rozbijać treningu na różne składniki. Zamiast ćwiczyć tylko pilates albo jogę, chcę pokazać, że większą korzyść można uzyskać łącząc je". Dlatego Karen łączy jogę właśnie z aerobikiem, ćwiczeniami siłowymi, treningiem skierowanym na budowę masy, pilatesem i treningiem core.

historia fitnessu lata 90. historia fitnessu lata 90. historia fitnessu lata 90.

Ćwiczenia gwiazd w latach 90.

W latach 90. fitness stał się bardzo dochodowy. Dlatego coraz więcej gwiazd zaczęło pokazywać swoje sposoby na szczupłą figurę. Modę rozpoczęła 15 letnia wtedy Alyssa Milano, aktorka, która wystąpiła w filmie "Teen Steam", dziwnym (nawet jak na koniec lat 80.) filmie fabularnym o problemach nastolatek, przerywanym ćwiczeniami.

W 1990 roku swoją kasetę wydała Heather Locklear: "Your Personal Workout". Kaseta Heather ma bardzo dobre opinie. Całość trwa godzinę i składa się z kilku segmentów. Rozgrzewka to Kickstart, potem są: Energy, Power i rozciąganie: Grace. Całość wykonywana jest do muzyki gitarowej.

Fitnessem zainteresowała się także Cher. Jej kasety to: "CherFitness: A New Attitude" i "CherFitness: Body Confidence". Kasety Cher musiały odnieść sukces! Cher była ideałem lat 90. z jej szczupłą sylwetką prezentowaną w skąpych strojach scenicznych. Trening Cher podzielony był na ćwiczenia różnych partii ciała, rozpoczynał się rozgrzewką na stepie, potem były ćwiczenia brzucha i pleców, a następnie bioder, pośladków i ud.

Swoje ćwiczenia zaprezentowała także Cindy Crawford. "Shape Your Body" to 3 zestawy ćwiczen: 45 minutowy trening nóg i brzucha, 40 minutowy trening ramion, pleców, a także nóg i brzucha oraz 10 minutowy trening całego ciała. Całość tłumaczy trener Cindy: Radu.

hanna fidusiewicz historia fitnessu hanna fidusiewicz historia fitnessu hanna fidusiewicz historia fitnessu

Hanna Fidusiewicz: polska Jane Fonda

Hanna Fidusiewicz to absolwentka warszawskiej Akademii Wychowania Fizycznego. Od dzieciństwa była związana ze sportem wyczynowym, reprezentowała Polskę w gimnastyce sportowej. Po ukończeniu kursu aerobiku w Paryżu, w 1983 roku otworzyła pierwszy w Polsce fitness klub: Fitness Klub "Pod Skocznią". Zakres usług klubu nie był szeroki, ograniczał się do zajęć przy muzyce. Mimo tego frekwencja była bardzo duża. Teraz Hanna jest instruktorką i szkoleniowcem fitness, trenerką gimnastyki sportowej. Stworzyła program "Akademia Zdrowia" w TVP2, napisała książkę "Aerobik", "Bądź kotem, czyli stretching" oraz wiele artykułów na temat zdrowego stylu życia. Hanna jest członkiem fundacji zajmującej się problemami kobiet dojrzałych "Zawsze zdrowa i aktywna" i autorką programu ćwiczeń "50 plus". 
W wywiadzie dla portalzdrowia.pl wyjaśnia, czym dla niej jest fitness:

"Być <fit> to nie jest tylko wysportowanie w sensie fizycznym, jest to dostosowanie do swojej sytuacji życiowej. Każdy z nas ma bowiem inne potrzeby. <Fit> to dopasowanie. Za tym kryje się wiedza, którą instruktorzy i prowadzący zajęcia powinni mieć. To jest cala filozofia. Fitness w pewnym momencie stracił swoją wartość, ponieważ zaczął zbytnio kojarzyć  się tylko z ćwiczeniami i modelowaniem sylwetki. Stało się tak przez kulturystykę, która weszła do fitnessu, stanowiąc do dzisiaj jego część. Kilkanaście lat temu 90% sprzętu na siłowni to były maszyny, tylko 10% urządzenia typu cardio. Dzisiaj proporcje się zmieniły i jest 50% na 50%, co pokazuje stopień ewolucji w tej dziedzinie."

Na podstawie: fit.pl, cytat za: portalzdrowia.pl

Więcej o:
Copyright © Agora SA