Zwolnienie lekarskie, a ZUS
Co miesiąc spędzamy na zwolnieniach 10 mln dni finansowanych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, którymi dysponuje ZUS oraz prawie 6 mln dni finansowanych przez zakłady pracy. W ubiegłym roku ZUS wstrzymał wypłatę prawie 16,3 mln zł zasiłków chorobowych. Zwolnienie lekarskie powinno służyć do jak najszybszemu powrotowi do zdrowia a jak z danych ZUS wynika, jedna na piętnaście osób skontrolowanych nadużywała prawa do choroby. Nieuzasadnione zwolnienia to dodatkowe koszty dla pracodawców. Dlatego pracownicy są coraz częściej kontrolowani. Pracodawcy postulują zmiany, które miałyby ułatwić kontrolowanie i ograniczyć korzystanie ze zwolnień, a tym samym zaoszczędzić publiczne i firmowe pieniądze, bowiem koszty ponoszą i państwo i przedsiębiorcy.
Zwolnienie lekarskie - Ezwolnienia
15 maja 2015 r. prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie w świadczeniach, które ułatwiają wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich i od połowy 2018 r. eliminują z obiegu zwolnienia papierowe. Zwolnienia w formie elektronicznej wystawiane są od początku 2016 r. Obecnie muszą być podpisywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ZUS. Po wejściu zmian w życie będzie można uwierzytelniać elektroniczne zwolnienia przy użyciu Platformy Usług Elektronicznych ZUS, co będzie bezpłatne i prostsze. Na profilu lekarza w ZUS Zakład udostępni dane ubezpieczonych, gromadzone w swoich rejestrach, a dane samego wystawiającego pobierze z własnego rejestru lekarzy uprawnionych do wystawiania zwolnień. W momencie wystawienia takiego zwolnienia przez lekarza informacja od razu trafi do pracodawcy i do ZUS co znacznie ułatwi kontrolę prawidłowości wystawiania ich.
Ponad 583 tys. elektronicznych zwolnień lekarskich wpłynęło do tej pory do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Najwięcej zwolnień elektronicznych wpłynęło dotychczas we Wrocławiu oraz w Gdańsku. Wystawianie elektronicznego zwolnienia trwa dużo krócej niż wypisywanie papierowego zwolnienia. Wystarczy, że lekarz wpisze numer PESEL pacjenta, a pozostałe dane identyfikacyjne zostaną automatycznie uzupełnione przez system. Lekarze jednak nadal rzadko wystawiają takie zwolnienia. Przez pierwszy rok ich funkcjonowania wśród zaświadczeń trafiających do ZUS e-zwolnień było zaledwie 2,5 procent, reszta to tradycyjne papierowe zaświadczenia.
Zwolnienie lekarskie na dziecko
Zwolnienie lekarskie na dziecko – Pracownikowi - rodzicowi w razie choroby dziecka przysługuje płatne zwolnienie lekarskie na opiekę. Zwolnienie przysługuje tylko do ukończenia przez potomka 14 roku życia i tylko w przypadku gdy poza ubezpieczonym nie ma innego członka rodziny, który mógłby zająć się dzieckiem. Mówiąc o innym członku rodziny ustawodawca ma na myśli nie tylko współmałżonka, ale również dziadków. Zgodnie z ustawą (Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa) za opiekę nad chorym dzieckiem przysługuje zasiłek, czyli mówiąc potocznie, L-4 na dziecko jest płatne. Łączna ilość dni, za które przysługuje zasiłek w ciągu roku kalendarzowego wynosi 60. Jest to wspólna pula dla obojga rodziców i dla wszystkich dzieci, które posiadamy. Zasiłek opiekuńczy przysługuje również nad zdrowym dzieckiem, które nie skończyło 8 lat (z powodu na przykład niespodziewanego zamknięcia żłobka czy przedszkola bądź choroby niani) lub opieka nad innym członkiem rodziny.
L-4 na dziecko jest płatne, ale nie w 100%, jak sądzi wiele osób i jak często błędnie można wyczytać na forach internetowych. Jest to kwota równa 80% podstawy wymiaru zasiłku. W przypadku osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę jest to 80% średniego miesięcznego wynagrodzenia brutto z ostatnich 12 miesięcy. Natomiast w przypadku osób pracujących w oparciu o umowę zlecenie, o dzieło lub umowę agencyjną itd., to podstawą wymiaru zasiłku jest przeciętny miesięczny przychód z ostatnich 12 miesięcy, pomniejszony o kwotę 13,71 %. Z tego oblicza się 80%. Zatem kwota zarobków jaką otrzymamy na zwolnieniu na dziecko uzależniona jest od średnich zarobków i formy zatrudnienia rodzica.
Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie
L4 otrzymać mogą osoby, które są ubezpieczone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Osoby, które są chore i niezdolne do pracy, albo na chorego członka rodziny (dziecko – 60 dni w roku; małżonek/rodzina - 14 dni łącznie na opiekę w roku). Przez okres trwania niezdolności do pracy pracownik zamiast wynagrodzenia za pracę otrzymuje zasiłek chorobowy. Okres pobierania zasiłku (okres zasiłkowy) limitowany jest określoną liczbą dni. Po 33 dniach choroby zasiłek jest wypłacany pracownikowi przez ZUS. Nie można z niego korzystać dłużej niż przez 182 dni. Wyjątek stanowi tutaj niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą lub ciążą – 270 dni. W przypadku osób powyżej 50 lat, zasiłek chorobowy wypłacany przed pracodawcę jest przez 14 dni, a od 15 dnia świadczenie przejmuje ZUS.
Aby zasiłek został wypłacony należy złożyć odpowiednie dokumenty. Zwolnienie lekarskie należy dostarczyć w ciągu 7 dni. Jeśli dostarczymy zwolnienie po 7 dniach, zasiłek zostanie obniżany o 25%. Jeśli pracodawca zatrudnia powyżej 20 osób to zazwyczaj wystarczy samo zwolnienie od lekarza i to pracodawca załatwia wszystkie formalności. Jeśli zatrudnia mniej niż 20 osób to oprócz zwolnienia od lekarza należy dostarczyć pracodawcy również wniosek ZUS Z-15, czyli wniosek o wypłatę zasiłku. Wniosek ten trzeba złożyć również w swoim oddziale ZUS, a zwolnienie lekarskie dostarczyć pracodawcy.
Wysokość wynagrodzenia względem powodu niezdolności do pracy:
80% - choroba, odosobnienie w związku z chorobą zakaźną
100% - choroba w trakcie ciąży, wypadek w drodze do pracy lub z pracy, poddanie się badaniom lekarskim w związku z kandydowaniem na dawcę komórek, tkanek i narządów oraz lub zabiegiem pobrania tych organów.
Umowa zlecenie, a zwolnienie lekarskie
Umowy cywilnoprawne, takie jak zlecenia, czy o dzieło to nie tylko niepewność zatrudnienia, brak urlopów i stażu do emerytury, to także poważny problem w przypadku choroby. W umowie o dzieło liczy się rezultat. Jeśli dzieło nie zostanie wykonane - nie zostaną wypłacone pieniądze, a nawet można być obciążonym karą umowną za nie dostarczenie dzieła.
Przy umowie zlecenia pracodawca opłaca ubezpieczenie zdrowotne czyli zapewnia leczenie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Składka na ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolna i niewiele osób chce potrącania jej z zarobków.
Prawo do zasiłku chorobowego w przypadku umowy zlecenie zatrudniony nabywa po upływie 90 dni nieprzerwanego okresu ubezpieczenia. Do wspomnianych 90 dni zaliczają się poprzednie okresy ubezpieczeniowe, jeżeli przerwa między nimi nie wynosiła więcej niż 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym czy odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
